Ik spreek ze af en toe, tijdens mijn loopbaanspreekuur of tijdens een bijeenkomst met werkzoekenden: personen die tegen hun wil worden ontslagen en grote moeite hebben om dat te accepteren.
Ik merk dan tijdens het gesprek een zekere mate van ongeloof, cynisme en frustratie.
Naast het gevoel er niet langer bij te horen wordt het ook ineens allemaal erg persoonlijk.
Ze moeten mij niet meer en daarom hebben ze me eruit gegooid.
Vaak wordt de frustratie dan gericht op het management dat ‘onnadenkend’ een ervaren kracht heeft weggestuurd.
Gevolg: woede en frustratie, dat ook nog eens gevoed wordt door machteloosheid.
Misschien herken je dit wel bij jezelf.
Dan is mijn oproep aan jou: neem deze gevoelens serieus en doe er wat mee!
Doe je dit namelijk niet, dan is het moeilijk om een nieuw contact (of een nieuw dienstverband) aan te gaan!
Blijf je in deze wrok hangen, dan zul je niet gemakkelijk in staat zijn om weer effectief te functioneren.
Het kan uiteindelijk leiden tot lichamelijke (en psychische) klachten!
Wat ik hierboven beschrijf, zijn behoeften die gevoed en gevormd worden vanuit de contactcirkel.
Met de contactcirkel (ook wel transitiecirkel of hechtingscirkel genoemd) krijgt ieder mens te maken.
Als sociale wezens vinden wij het belangrijk om mensen om ons heen te hebben.
We hechten ons – met de een weliswaar meer dan met de ander. Maar we zijn van nature op elkaar gericht.
Wie gaat er naar een concert als hij weet dat hij de enige is?
Wie gaat er eten in een restaurant dat midden op de avond nog helemaal leeg is?
Wie meldt zich aan voor een cursus, terwijl hij weet dat er geen medecursisten zullen zijn?
En dat is ook zo in ons werk.
Of je nu in ploegendiensten werkt of in teamverband op kantoor.
Het feit dat je collega’s om je heen hebt maakt het werkleven over het algemeen een stuk aangenamer.
Je identificeert je met een ander, je krijgt een band en er ontstaan soms zelfs vriendschappen.
Samenwerken is voor ons mensen ongelooflijk belangrijk. Dat is iets van alle tijden. Omgaan met andere mensen vervult een levensbehoefte.
We hebben contacten nodig om ons te kunnen spiegelen. Die ons betekenis geven en die onze waardering en ons zelfrespect voeden.
We hebben mensen om ons heen nodig voor onze eigen ontplooiing.
Maar wát gebeurt er als een (gedwongen) moment van afscheid nadert?
Doordat het arbeidscontract wordt beëindigd? Of om een andere reden?
Dan komt ieder mens in een rouwproces terecht!
Het maakt qua gevoelsbeleving daarbij nauwelijks uit of het verlies wordt veroorzaakt door het verlies van werk, het overlijden van een dierbare, een echtscheiding, of een andere ingrijpende gebeurtenis.
Op het moment dat de contactcirkel wordt doorbroken, ontstaat er een gevoel van verlies. En dat verlies verdient aandacht!
De contactcirkel (hechtingscirkel) beschrijft de stadia die mensen doorlopen nadat ze met iemand in contact treden.
De eerste stap daarbij is het welkom, de begroeting, het aangaan van contact. Daaruit kan hechting en intimiteit ontstaan.
Als alles ongestoord verloopt kan zo’n contact wel jaren duren.
Maar vroeg of laat komt er een moment van afscheid. Dat kan pijn doen en dan volgen automatisch de perioden van rouw en terugkijken.
Dat geldt voor elk afscheid, maar voelt intens als je (gedwongen) afscheid neemt van je werk.
Neem tijd voor dit rouwproces. Dat doe je door betekenis te geven aan het oude contact, je oude functie, je collega’s, jouw rol in het werk dat je al die tijd hebt gedaan.
Betekenisgeving van het oude contact is een voorwaarde voor effectief nieuw contact!
Hoe doe je dat?
Stel jezelf vragen als:
1 Welke doelen had ik in mijn werk? Wat heb ik verwezenlijkt en wat heeft het mij gebracht?
2 Welke verantwoordelijkheid droeg ik? Wat deed dat met mij? Wat heb ik hiervan over mijzelf geleerd?
3 Wat deed dit contact (deze baan, dit project, etc.) met mijn zelfbeeld?
4 Waarin heb ik mijzelf leren kennen? Welke erkenning was er bij de ander?
5 Welke waarden, drijfveren en overtuigingen heb ik kunnen inzetten en hebben mij gevormd?
6 Wat heeft dit contact, deze persoon/situatie voor mij betekend?
Anders gezegd:
Wat gaat er door het verbreken van het contact (het verlies van de baan) verloren en op welke manier kan dit weer in een nieuw contact worden hersteld?
Dan kun je namelijk op zoek gaan naar nieuwe doelen, nieuwe verantwoordelijkheden en nieuwe drijfveren.
Door hier aandacht aan te besteden voorkom je dat je je gaat isoleren.
Of dat je je gaat vastklampen aan het verleden.
Dat je gefrustreerd raakt, je miskend gaat voelen en wrok en cynisme gaat koesteren.
En natuurlijk zijn er situaties denkbaar dat het allemaal niet zo zwaar wordt ervaren.
Dat het eerder zelfs een opluchting kan zijn als het contact voorbij is.
Of dat een nieuw contact een kans uit duizenden is, die je aangrijpt zonder ooit meer om te kijken.
Maar zelfs als het afscheid een start is van een mooi nieuw begin, blijft het belangrijk om het oude contact en jouw specifieke rol daarin de aandacht te geven die nodig is.
Merk je dat jij zelf nu in die rouwfase zit?
Neem dan contact met mij op. Ik help je er graag verder mee!
